КІРІСПЕ 4
НЕГІЗГІ БӨЛІМ 7
1 Әдебиетке шолу 7
1.1 Бидай алейрон қабатының құрылысы мен құрамы 7
1.2 Гиббереллин және абсциз қышқылдарының метаболизмдері 10
1.3 Оттегінің белсенді түрлері 15
1.4 Супероксиддисмутазаның функциясы 21
2 Зерттеу материалдары және әдістері 25
2.1 Қолданылған материалдар 25
2.2.1 Бидай дәнінің жекелеген алейрон ұлпасын бөліп алу 25
2.2.2 Бидай дәндерінің жекелеген қабатын инкубациялау шарттары 25
2.3 Супероксиддисмутаза изоферменттерін экстракциялау және активтілігін анықтау 26
2.3.1 Супероксиддисмутаза изоферменттерін электрофоретикалық сұрыптау және электрофорезден соң айқындау 26
2.4 Супероксид радикалы мөлшерін анықтау 27
3 Зерттеу нәтижелері және оларды талдау 29
3.1 Бидай алейрон қабаты клеткаларының программаланған өлімі барысында супероксид радикалы мен супероксиддисмутаза ферменттінің рөлі. 29
ҚОРЫТЫНДЫ 36
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ƏДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 37

КІРІСПЕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4
1 ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
1.1 Ауыр металл - кадмийдің ашылу тарихы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.2 Табиғатта кездесуі . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.3 Кадмийдің: экологиялық аспекттілері . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.4 Топырақтағы кадмий мөлшері және оның өсімдіктерге енуі . . . . . . . 7
1.5 Кадмийдің өсімдік бойымен қозғалуы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1.6 Өсімдіктердің кадмийге төзімділігі . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.7 Металлотионейннің механизмі . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
1.8 Өсімдіктердің өсуі мен дамуындағы ауыр металлдардың физиологиялық ролі . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
1.9 Ауыр металл тұздарының өсімдік және жануарлар организміне әсері . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
1.1.1 Ауыр металдар мен аллюминий қосылыстарындағы фито және цитотоксикалық активтілікті бағалау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1.1.2 Селекциядағы химиялық мутагенез . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
1.1.3 Химиялық мутагендердің әсер ету механизмі . . . . . . . . . . . . . . . . . .

23
2 МАТЕРИАЛДАР МЕН ӘДІСТЕРІ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
3 НӘТИЖЕЛЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
ҚОРЫТЫНДЫ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
ТҰЖЫРЫМ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

КІРІСПЕ.......................................................................................................3

1 ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ...............................................................................4
1.1 Амарант өсімдігі және сипаттамасы....................................................4
1.2 Ауыр металдардың өсімдіктің өсуіне әсері.........................................6
1.3 Өсімдік клеткасының морфогенезі............................................................7
1.4 Клеткалық суспензия дақылы...................................................................18

2 ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ........................................21
1.2 Зерттку объектілері....................................................................................21
2.2 Өсімдік клеткасын in vitro жағдайда өсіру..............................................21

3 ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ........................24
3.1 Ауыр металдың түрлі концентрациясының өскіндердің өсуіне әсері...................................................................................................................24
3.2 Амаранттың вегетативті органдарына ауыр металдардың жиналу динамикасы.........................................................................................................25
3.3 Эксплантаттың тегіне байланысты амаранттың каллус түзу қабілеттілігі және фитогормондардың әсері.......................................................................31

ҚОРЫТЫНДЫ.................................................................................................36

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................38

КІРІСПЕ 3
1. НЕГІЗГІ БӨЛІМ 4-29
1.1 Әдебиетке шолу 4-18
1.1.1 Криобиологияның дамуы 4-5
1.1.2 Өсімдік материалын криосақтаудың ерекшеліктері 5-6
1.1.3 Өсімдік клеткаларының төмен температураларға бейімделу жолдары
6-8
1.1.4 Криосақтаудың негізгі сатылары 8-14
1.1.5 Сұйық азотта сақтау 14
1.1.6 Еріту, криопротектордан тазарту және өсімдіктердің регенерациясы 14
1.1.7 Криосақталған гермоплазманы бағалау әдістері 15
1.1.8 Алма гермоплазмасын криосақтау 15-16
1.1.9 Генетикалық ресурстарды сақтау үшін криоcақтау әдістерін пайдалану
17-18
1.2. Материалдар мен әдістер 19-23
1.2.1 In vitro жағдайына енгізу 19
1.2.2 Эксланттарды Viss ортаға тексеру 19-20
1.2.3 In vitro өсімдіктерді микроклональды көбейту 20
1.2.4 Апикальды меристемаларды бөліп алу 20
1.2.5 Апикальды меристемаларды криосақтау 20-23
1.3 Нәтижелер мен оларды талқылау 24-29
1.3.1 Aлманың апикальды меристемарын бөліп алу әдісін жетілдіру
24
1.3.2 Алма меристемаларын криосақтау әдісінің оптимизациясы
25
1.3.3 Алма гермоплазмасының коллекциясын жасау 25-29
ҚОРЫТЫНДЫ 30
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 31-33

КІРІСПЕ 4
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1Әдебиеттерге шолу 5
1.1 Цинобактериялар топтары 5
1.2 Азотфиксациялаушы цианобактериялар олардың биологиясы және таралуы 7
2Зерттеу материалдары және әдістері
2.1 Зерттеу объектiлерi 13
2.2Цианбактерияларды жинау және анықтау 13
2.3 Цианобактерияларды бөлiп алу және өсiру 13
2.4 Цианобактериялардың кейбір түрлерін
өсiру жолдары 14
2.5 Штамдарды өсiру және биомасса алу
Әдiстерi 15
2.6 Цианобактериялардыңқұрғақ биомассасын
Анықтау 16
3 Зерттеу нәтижелері мен талқылаулар 17
3.1 Қызылорда облысы Шиелі егістік алқабынан азотфиксациялаушы цианобактериялар таза дақылдарын бөліп алып, олардың морфологиялық және культуралдық қасиеттерін зерттеген нәтижелер 17
3.2Цианобактерия – Nostoc calsicolaдақылынлабораториялық микробиореакторда өсіріп, оның өсу динамикасы мен биомассасын анықтаған нәтижелері 24
3.3 Цианобактерия Nostoc calsicola – штамының бидай дақылдарының өсуіне әсері 26
ҚОРЫТЫНДЫ 30
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 31

КІРІСПЕ 4
ГЛОССАРИЙ 6
1. Әдебиеттерге шолу 7
1.1 Цинобактериялардың жалпы
систематикалық топтары 7
1.2 Азотфиксациялаушы цианобактериялардың биологиясы және таралуы 10
2 МАТЕРИАЛДАР МЕН ЗЕРТТЕУ ЄДIСТЕРI
2.1 Зерттеу объектiлерi 16
2.2 Цианбактерияларды жинау жєне аныќтау 16
2.3 Цианобактерияларды бµлiп алу жєне µсiру 16
2.4 Цианобактериялардың кейбір түрлерін
µсiру жолдары 17
2.5 Штамдарды µсiру және биомасса алу
єдiстерi 18
2.6 Цианобактериялардың ќ±рѓаќ биомассасын
аныќтау 19
3 НЄТИЖЕЛЕР ЖЄНЕ ТАЛЌЫЛАУЛАР 20
3.1 Алматы обылысы су тоғандары мен топырақтарынан азотфиксациялаушы цианобактериялар таза дақылдарын бөліп алып олардың морфологиялық және культуралдық қасиеттерін зерттеген нәтижелер 20
3.2 Цианобактерия – Nostoc calsicola және және Anabaena variabilis дақылдарын лабораториялық микробиореакторда өсіріп, оның өсу динамикасы мен биомассасын анықтаған нәтижелер 26
3.3 Цианобактерия Nostoc calsicola – штамының бидай дақылдарының өсуіне әсері 27
ҚОРЫТЫНДЫ 32
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 33
ТҮЙIН 35
РЕЗЮМЕ 35
SUMMARY 35

КІРІСПЕ 3

1 ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
1.1 Ағын сулар, құрамы және классификациясы 4
1.2 Ағын сулардың жалпы микрофлорасының сипаттамасы және өкілдері. 6
1.3 Ағын суларды биоремедиациялауда микроорганизмдердің рөлі. 7

2 ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕР
2.1 Материалдар 11
2.2 Зерттеу әдістері 11
2.2.1 Гетеротрофты бактериялардың морфологиялық және культуралдық қасиеттерін зерттеу әдістері 12
2.2.2 Гетеротрофты бактерилардың физиология және биохимиялық қасиеттерін зерттеу әдістері 15
2.2.3 Гетеротрофты бактерияларды генетикалық идентификациялау әдісі 17
2.2.4 Гетеротрофты бактериялардың фенол қатысында деструкциялаушы қасиетін зерттеу әдісі 18
2.2.5 Гетеротрфты микроорганизмдерді әртүрлі тасмалдағыштарға иммобилиздеу әдісі 18

3 ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ ЖӘНЕ ТАЛДАУ
3.1 Гетеротрофты бактериялардың морфологиялық және культуралдық қасиеттері 21
3.2 Гетеротрофты бактериялардың физиология және биохимиялық қасиеттері 23
3.3 Гетеротрофты бактериялардың генетикалық идентификациясы 24
3.4 Гетеротрофты бактериялардың фенол қатысында деструкциялаушы қасиеті 26
3.5 Гетеротрфты микроорганизмдерді әртүрлі тасушыларға иммобилиздену белсенділігі 28

ҚОРЫТЫНДЫ 31

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 32

1 ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ 5
1.1Клондық микрокөбейту және оның маңызы 5
1.2.Клондық микрокөбейтудің әдістері 6
1.3 Қолтық бүршіктерінің дамуына фитогормондардың әсері 7
1.4 In vitro жағдайында апикальды меристеманы өсіру 9
1.5 Клондық микрокөбейту және оған әсер етуші факторлар 10
1.6 Жеміс-жидек өсімдіктерін клондық микрокөбейту 11
1.7 Аса бағалы жидек өсімдіктерін in vitro жағдайында көбейту 13

2 ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІ 15
2.1 Зерттеу обьектілері 15 2.1.1 Зерттеу әдістері 25

3 ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ 16
3.1 In vitro жағдайындағы микробұтақшалардың өсуіне қоректік орталардың әсері 18

ҚОРЫТЫНДЫ 27

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 28

РЕФЕРАТ………………………………………………………………
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР…………………………………………
КІРІСПЕ……………………..…………………………………………
1 ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ………………………………………………….
1.1 Aspergillus туысы саңырауқұлақтарына жалпы сипаттама ....………...
1.2 Өсімдік биомассасының негізгі компоненттерінің құрылымы мен қасиеттері ...................................................................................................
1.3 Полиферментті целлюлазалық комплекс ................................................
1.4 Целлюлазалардың белсенділігіне әсер ететін факторлар...…………....
1.5 Целлюлазалардың адсорбциялану қасиеттері мен домендері...............
1.6 Эндоглюканазалар......................................................................................
ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ.............................................................
2 МАТЕРИАЛДАР МЕН ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ....................................
2.1 Материалдар............................................................................................
2.2 Зерттеу әдістері........................................................................................
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ…………….…...……

Кіріспе 5
1 Әдебиетке шолу 7
1.1 Дұрыс тамақтанудың маңызы мен адам денсаулығына тигізетін әсері. 7
1.2 Қазіргі заманғы адамдардың тамақтану ерекшеліктері 9
1.3 Биологиялық белсенді қоспаларға түсінік және оның классификациясы 10
1.4 Биологиялық белсенді қоспалардың адам ағзасына тигізетін әсері 19
1.5 Биологиялық белсенді қоспаларды алу технологиясы мен оны шұжық өнімдерінде қолдану 20
1.6 Өкпеден жасалынған ақуыз массасын пісірілген құрама шұжық технологиясында қолдану 23
2. Методикалық зерттеу. 26
2.1 Ет және ет өнімдерінің жалпы химиялық құрамын анықтау 26
2.2 Ет және ет өнімдерінің тағамдық құндылығын анықтау 27
2.3 Ет және ет өнімдерінің сапасына органолептикалық баға беру 29
2.3.1 Ет және ет өнімдерінің сапа талаптары. 30
2.4 рН көрсеткіштерін, сумен байланыстырғыш қасиеттерін анықтау. 33
2.5 Шикізатқа, қосымша материалдарға және дайын өнімге қойылатын талаптар. 35
3. Эксперименталды бөлім. Эксперимент сатылары. 37
3.1 Ірі қара малдың өкпесінен ақуыз массасын алу технологиясын жасап шығару. 38
3.2 Ақуыз массасының рецептурасын жасап шығару. 38
3.3 Ақуыз массасының химиялық құрамын және тағамдық құндылығын зерттеу. 39
4 Ақуыз массасы қосылған пісірілген І сұрып «Сұлтан» шұжығы мен пісірілген І сұрып «Онежская» шұжығының рецептурасы мен дайындалу технологиясын зерттеу. 40
4.1 Пісірілген І сұрып шұжықтарына органолептикалық баға беру 47
4.3 Пісірілген І сұрып шұжықтарының химиялық құрамын және тағамдық құндылығын зерттеу. 49
5. І сұрып «Сұлтан» пісірілген шұжығының өзіндік құны. 51
Қорытынды 55
Қолданылған әдебиеттер тізімі 56